Skleroterapia piankowa i płynowa – na czym polega i ile kosztuje?

Skleroterapia to uznana metoda leczenia żylaków. W jej przebiegu do światła żyły podaje się środek obliterujący, który zapoczątkowuje cykl morfologicznych przemian ściany naczynia – ich skutkiem jest zarośnięcie żyły. Lek podaje się w postaci roztworu lub pianki. Badanie USG z wykorzystaniem zjawiska Dopplera umożliwia wybór optymalnej metody leczenia zmian żylnych i kontrolę przebiegu zabiegu, poprawiając w ten sposób jego skuteczność i bezpieczeństwo.

Na czym polega skleroterapia?

Leczenie obliteracyjne (skleroterapia) polega na iniekcyjnym podawaniu do naczynia środka, którego działanie prowadzi do zamknięcia światła żyły i, w konsekwencji, do jej wyłączenia z krwiobiegu. W leczeniu stosuje się związki chemiczne w postaci płynnej lub spienionej (zmieszanej z powietrzem lub innym gazem obojętnym dla organizmu).

Skleroterapię przeprowadza się pod kontrolą ultrasonograficzną. Zabieg może być stosowany jako leczenie pierwszego rzutu lub w charakterze terapii uzupełniającej po metodach operacyjnych. Technika sprawdza się także w leczeniu żylaków nawrotowych (po wcześniejszych interwencjach).

Skutkiem wstrzyknięcia sklerozantu do naczynia jest kontrolowany stan zapalny. Dochodzi do obrzęku i rozerwania komórek śródbłonka oraz ich złuszczania do światła naczynia lub rozpadu. Krew zalegająca w naczyniu przekształca się w skrzeplinę. Dochodzi do inicjacji procesu fibrynolizy i powstania szczelin w skrzeplinie. W okresie proliferacji nieuszkodzone fibroblasty wędrują do zakrzepu; głównie dzięki nim zaczyna rozwijać się tkanka ziarninowa. Fibroblasty wytwarzają kolagen budujący włókna macierzy pozakomórkowej.

Nazwa ziarninowanie (termin autorstwa Theodora Billrotha, 1865 r.) pochodzi od ziarenek powstających na powierzchni rozwijającej się tkanki ziarninowej, od których odchodzą drzewka naczyniowe z pętelkami włośniczek tworzących się w procesie powstawania nowych naczyń krwionośnych. Na pętelkach osadza się nowa tkanka.

Z czasem ziarnina przekształca się w tkankę łączną, która wypełnia światło żyły. W ten sposób skrzeplina ulega zwłóknieniu, które prowadzi do zamknięcia naczynia.

Czym się różni skleroterapia piankowa od płynowej?

Zabiegi skleroterapii farmakologicznej płynowej i piankowej różni głownie postać podawanego leku. W metodzie klasycznej środek obliterujący ma formę płynną. W skleroterapii pianą stosuje się spieniony lek.

Lek (w formie płynnej lub spienionej) podawany jest do żylaka lub żyły, w przypadku głębiej leżących naczyń pod kontrolą ultrasonograficzną, co zwiększa bezpieczeństwo procedury. Skleroterapia dużych żył może wymagać założenia po zabiegu pończochy uciskowej lub opaski elastycznej.

Najczęstszą techniką stosowaną do wytwarzania pianki jest tzw. metoda Tessariego, polegająca na dynamicznym przemieszczaniu mieszaniny leku i powietrza między dwiema jałowymi strzykawkami, które połączono kranikiem.

Należy przestrzegać rekomendowanych maksymalnych dawek środka obliterującego na jedną sesję zabiegową. Przy skleroterapii pianą zaleca się stosować nie więcej niż 10 ml mieszaniny płynnego środka i powietrza. Modyfikując zaproponowaną technikę (ograniczając/usuwając azot z piany) można zastosować większą objętość pianki. W takich przypadkach zwykle wykorzystuje się dwutlenek węgla.

Aktualnie najczęściej stosuje się skleroterapię pianą pod kontrolą USG. Najlepsze wyniki uzyskuje się u pacjentów z wydolnym pniem żyły odpiszczelowej. Jednak metodę (ze względu na skuteczność) stosuje się również w przypadku niewydolnego pnia żyły odpiszczelowej lub żyły odstrzałkowej oraz przy niewydolnych perforatorach.

USG Dopplera – przed i po zabiegu

Postępowanie przedzabiegowe obejmuje wnikliwy wywiad medyczny i badanie USG metodą Dopplera, na podstawie którego można ocenić m.in. drożność i wydolność żył odpiszczelowej i strzałkowej oraz zlokalizować niewydolne naczynia.

Ultrasonografia dopplerowska zaliczana jest do badań podstawowych, wykonywanych w ramach diagnostyki chorób żył kończyn dolnych. Metoda umożliwia rejestrację prędkości przepływu krwi, poszerzeń żył powierzchownych i refluksu, również w przypadkach, w których objawy są mało charakterystyczne.

Szczególnie cenione jest badanie USG Duplex Doppler, które pozwala obrazować naczynia na tle narządów i tkanek, wizualizować anatomię układu żylnego, niewydolność zastawkową i niedrożność układu żylnego. Umożliwia poza tym dokładne badanie wielu odcinków układu żył głębokich. Rutynowo stosuje się również obrazowanie przepływu z opcją kolorowego Dopplera.

Stopień pochłaniania fali ultradźwiękowej zależy od głębokości penetracji i częstotliwości fali, dlatego dokładne obrazowanie naczyń powierzchownych wymaga zastosowania głowic o wysokiej częstotliwości, natomiast w badaniu naczyń głębokich wykorzystuje się głowice o niskiej częstotliwości.

Zalecenia po zabiegu skleroterapii

Zwykle po zabiegu na kończynę nakłada się pończochę uciskową lub stosuje opaskę elastyczną (o stopniu kompresji decyduje lekarz), następnie pacjent (w ramach profilaktyki przeciwzakrzepowej) udaje się na krótki spacer.

Skleroterapia nie ogranicza codziennej aktywności (należy jednak wystrzegać się intensywnego wysiłku fizycznego). Niewskazane jest unieruchomienie, długotrwale siedzenie lub stanie. Przez dwa tygodnie powinno się unikać ekspozycji na promieniowanie UV. Należy stosować się do zaleceń lekarskich (w tym dotyczących kompresjoterapii pozabiegowej) i zgłaszać się na zaplanowane wizyty kontrolne.

Czy skleroterapia boli?

Skleroterapia należy do procedur małoinwazyjnych i praktycznie bezbolesnych, dlatego zabieg na ogół nie wymaga znieczulenia miejscowego. Środek obliterujący podawany jest za pomocą bardzo cienkich igieł, które nie wywołują dolegliwości bólowych. Niektórzy pacjenci mogą odczuwać niewielki dyskomfort związany z podaniem leku (uczucie pieczenia szczypania).

Po zabiegu w miejscu poddawanym terapii może wystąpić zaczerwienienie, zasinienie; w niektórych przypadkach pojawiają się nieduże dolegliwości bólowe, które najczęściej ustępują samoistnie.

Skleroterapia

Cena zabiegu

Cena skleroterapii zależy m.in. od rodzaju i rozległości zmian naczyniowych, ilości wykorzystanego środka obliterującego (wstrzyknięcie jednej ampułki substancji kosztuje ok. 200 zł) oraz liczby sesji niezbędnych do uzyskania zaplanowanego efektu terapeutycznego i kosmetycznego.

Zabieg wykonuje się w warunkach ambulatoryjnych.

Zachęcamy również do zapoznania się z następującymi materiałami:

Źródła:

ESVS, European Society for Vascular Surgery. Przewlekła choroba żylna. Wytyczne postępowania klinicznego Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej. European Journal of Vascular & Endovascular Surgery. 2015; 49: 678–737.

Noszczyk W. (red.). Chirurgia tętnic i żył obwodowych. Tom 1. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.

Zubilewicz T., Terlecki K., Terlecki P. Minimalnie inwazyjne metody leczenia żylaków kończyn dolnych. Kardiologia po Dyplomie 2014; 13 (9): 47–51.

Andziak P. Chirurgia naczyniowa. Medycyna po Dyplomie. 2012; 12: 63–70.

Kielar M. Metody leczenia teleangiektazji. Chirurgia po Dyplomie. 2013; 8 (2): 25–31.

Kulkarni S.R., Messenger D.E., Slim F.J. et al. The incidence and characterization of deep vein thrombosis following ultrasound-guided foam sclerotherapy in 1000 legs with superficial venous reflux. Journal of Vascular Surgery: Venous and Lymphatic Disorders. 2013; 1 (3): 231–238.

Jawień A., Ciecierski M. Rola skleroterapii piankowej w leczeniu żylaków kończyn dolnych. Przewodnik Lekarza. 2004; 7 (8): 54–57.

Hawro P., Urbanek T., Mikusek W. Tumescent-assisted echosclerotherapy (TAES) in the treatment of great saphenous vein incompetence. Phlebological Review. 2018; 25 (1): 81-86.

Mlosek R.K., Malinowska S. Powikłania po zabiegach zamykania poszerzonych naczyń krwionośnych. Kosmetologia Estetyczna. 2016; 4 (5): 421–424.

Alam M., Nguyen H., Kaszuba A. Leczenie chorób żył kończyn dolnych. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2006.

Malinowska S., Mlosek R.K. Likwidowanie problemów naczyniowych kończyn dolnych – współpraca lekarza z kosmetologiem. Kosmetologia Estetyczna. 2015; 1 (4): 65–68.

Hawro P., Gabriel M., Madycki G. et al. Zalecenia dotyczące wykonywania ultrasonograficznego badania dopplerowskiego żył kończyn dolnych Polskiego Towarzystwa Chirurgii Naczyniowej i Polskiego Towarzystwa Flebologicznego. Acta Angiologica. 2013; 19 (3): 99-117.

Cavezzi A., Tessari L. Foam sclerotherapy techniques: different gases and methods of preparation, catheter versus direct injection. Phlebology 2009; 24: 247-251.

Marona H., Kornobis A. Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy. Postępy Farmakoterapii. 2009; 65 (2): 88–92.

Tagi: flebolog wrocław , metody leczenia żylaków , żylaki kończyn dolnych